Borçlar Hukuku

Borçlar hukuku bir özel hukuk dalıdır ve eşitler arasında meydana gelen ve borç ilişkisi adı verilen hukuki ilişkilerin incelendiği bir disiplindir. Borçlar Kanunu özel hukukta borçlar hukukuna kaynaklık eder ve borçlar hukuku alanına giren borç ilişkilerini düzenleyen bir kanundur.


Borçlar hukuku bir özel hukuk dalıdır ve eşitler arasında meydana gelen ve borç ilişkisi adı verilen hukuki ilişkilerin incelendiği bir disiplindir. Borçlar Kanunu özel hukukta borçlar hukukuna kaynaklık eder ve borçlar hukuku alanına giren borç ilişkilerini düzenleyen bir kanundur. Borç ilişkisi kavramı, özel hukuk açısından tanımlandığında, alacaklı ve borçlu adı verilen iki taraf arasında meydana gelen ve borçlu olan tarafın alacaklıya karşı belli bir davranış biçiminde (edimde) bulunmakla yükümlü olduğu, alacaklının da borçludan bu davranış biçiminin yerine getirilmesini isteyebileceği (ifayı talep edebileceği) hukuki bir bağdır.
 
Ticaret Hukuku ve Borçlar Hukuku Karşılaştırması
 
  • Borçlar Hukuku tüm herkesi (tüm vatandaşları) ve istisnai olarak esnafları ilgilendirir. Ticaret Hukuku ise istisnalar hariç tacirleri (mesleği ticaret olanları) ve ticari işletmeleri ilgilendirir.
  • Borçlar Kanununda "Şekil Serbestisi" ilkesi geçerlidir; hukuki işlem çizilen sınırlar içinde istenilen biçimde yapılır. Seçme hakkı vardır. (Borçlar Kanununda benimsenen ilkedir.) Örneğin: İstenildiği biçimde borç verilebilir; sözlü, şahitle, basit yazılı, senetle, noterde vb.
  • Ticaret Kanununda "Şekil Şartları" ilkesi geçerlidir; hukuki işlem yalnızca hukukun belirlediği tek bir biçimde yapılabilir. Seçme hakkı yoktur. (Ticaret Kanunundaki ilkedir.) Örneğin: Evler yalnızca Tapu Dairesinde, Motorlu Taşıtlar ise Noterde satılabilir. Başka bir yerde yapılan işlem kesinlikle geçersizdir.

Borcun Unsurları

Borç: Borçlar kanununa göre yerine getirilmesi gereken bir yükümlülüktür. Para ödeme, bir şeyi verme, bir şey yapma hatta bir şeyi yapmama şeklinde olabilir.                                                                          

1. Edim: Borcun konusu olan her şeydir. Ekonomik bir değer taşıyabileceği gibi taşımayadabilir.

2. Borçlu: Edimi yerine getirmekle yükümlü olan taraftır.

3. Alacaklı: Edimin yerine getirilmesini isteme hakkına sahip olan taraftır.

4. Talep: Borcun ödenmesinin istenmesidir.

5. İfa: Edimin yerine getirilmesidir. Usulüne uygun ve eksiksiz ifa ile borç sona erer. Ancak bazı durumlarda borç sona erse bile “Borç İlişkisi” devam edebilir. Ör: Kira ödemeleri...

* Eksik Borç: Talep unsuru eksiktir. İfa edilmeyebilir. Ör: Zamanaşımına uğramış borç...

Borç İlişkisinin Kurulması

Zannedildiğinin aksine borç ilişkileri çoğu zaman çift taraflıdır. Yani her iki tarafa da sorumluluk yükler. Ör: Müşterinin borcu parayı ödemek, Terzinin borcu ise elbiseyi dikmektir. Yalnızca para borçları tek taraflıdır. Ör: Bir arkadaşına geri ödenmek üzere borç para vermek.

- İcap (Öneri): Borç ilişkisi kurma önerisidir. Hangi tarafın yaptığı önemli değildir. Ör: “Bana borç verir misin?” cümlesi bir icaptır. “Eğer istersen sana borç verebilirim” cümlesi de icaptır.

- Kabul: İcaba verilen olumlu yanıttır. Böylece borç ilişkisi kurulmuş olur. 

Not: İcap ve Kabul sözlü veya yazılı hatta telefon, mektup, e-mail, kurye gibi bir araçla iletilebilir.