Danıştay 8. Dairesi 2016/4298 E. 2020/4993 K.

Özeti: Belediye Meclisi tarafından, imar planında otopark olarak belirlenen alanın bir kısmında geçiş hakkı oluşturulması, buradan geçen araçlardan tarife uyarınca belirlenen bedel üzerinden ücret alınması ve her yıl bu tarifenin yeniden belirlenmesine ilişkin Belediye Meclis kararının iptali istemiyle açılan davanın İdare Mahkemesi kararıyla reddedildiği, anılan kararın, otopark olarak planlanan taşınmazın tescilsiz alanlardan olması sebebiyle Medeni Kanun uyarınca geçit irtifakı kurulamayacağı, bir kısmında bulvar cadde niteliğinde bir yola ihtiyaç duyulması halinde, büyükşehir kapsamında bulunması nedeniyle UKOME tarafından uygun bulunması ve davalı belediyece de plandaki kullanım amacının değiştirilmesinin gerekmesi karşısında, davalı idarece belirtilen prosedür işletilmeden ve plandaki kullanım amacı otopark değiştirilmeksizin, geçit hakkı adı altında 12 metre genişliğinde yol yapılarak doğrudan müdahil şirkete teslimi sağlamaya yönelik olarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ve Mahkemece, işlemin tahsis işlemi olarak değerlendirilmesine rağmen, tahsise ilişkin mevzuatta aranan koşulların olup olmadığı da araştırılmaksızın davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle bozulduğu, söz konusu karara karşı yapılan karar düzeltme isteminin de reddedildiği görülmektedir. Bu durumda, ortaya çıkan bu yeni hukuki durum karşısında, uyuşmazlık hakkında yeniden inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerekmektedir.

İstemin Özeti : Kocaeli 1. İdare Mahkemesi'nin 26/11/2015 tarih ve E:2015/1, K:2015/1441 Sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 Sayılı Kanun'un 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : ...

Düşüncesi : İstemin kabulüyle Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

KARAR : Dava, Gebze Belediye Meclis Üyesi olarak görev yapan davacılar tarafından, Gebze Belediye Meclisi'nin 03.12.2014 gün ve 230 Sayılı kararındaki gündemin ikinci maddesiyle kabul edilen Kocaeli ili Gebze ilçesi Eskihisar köyü 6 pafta 5800 m²'lik taşınmazın Gök Denizcilik Turizm İç Dış Tic.Ltd. Şti tarafından işletilen yere geçiş için geçit hakkı verilen kısmı için 2015 yılı geçiş ücret tarifesinin belirlenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İdare Mahkemesince; geçit hakkı verilmesine ilişkin işleme karşı açılan davanın Kocaeli 2. İdare Mahkemesince reddedildiği, öte yandan belediye meclisi tarafından belirlenen ücretin makul olduğu, bu ücretin kendisine geçiş hakkı tanınan firmadan hizmet gören araçlardan da alınarak firma tarafından aylık olarak belediyeye verileceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, imar planlarında otopark alanı olarak belirlenen ve tescilsiz alan olduğu anlaşılan Kocaeli ili Gebze ilçesi Eskihisar köyü 6 pafta 5800m2'lik taşınmazın 15.01.2004-15.01.2014 tarihleri arasında ihale yoluyla Gök Denizcilik Turizm İç ve Dış Tic. A.Ş.'ye kiralandığı, kira süresinin bitiminden sonra, Gebze Belediye Meclisi tarafından, söz konusu alanın sol tarafından geliş-gidiş olmak üzere 12 metrelik alanda araçların kıyıya ulaşması ve kıyıdan gelen araçların yola ulaşması için geçit (geçiş hakkı) oluşturulması ve buradan geçen araçlardan tarife uyarınca belirlenen bedel üzerinden ücret alınması için 04.02.2014 tarih ve 2014/25 Sayılı Belediye Meclis kararı ile geçit hakkı tesis edildiği, bu işlemi karşı açılan davanın Kocaeli 2. İdare Mahkemesi'nin 17.03.2015 tarih ve E:2014/221, K:2015/343 Sayılı kararıyla reddedildiği, Gök Denizcilik Turizm İç ve Dış Tic. A.Ş. tarafından 2015 yılı için ücret tarifesinin belirlenmesi amacıyla 03.11.2014 tarihinde yapılan başvuru üzerine, hizmet alan araçlara ilişkin 2015 yılı geçit ücreti tarifesinin belirlenerek Gök Denizcilik firmasından aylık olarak tahsil edilmesine yönelik dava konusu 03.12.2014 tarih ve 2014/230 Sayılı kararın alınması üzerine bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda, Gebze Belediye Meclisi tarafından, imar planında otopark olarak belirlenen alanın bir kısmında geçit (geçiş hakkı) oluşturulması, buradan geçen araçlardan tarife uyarınca belirlenen bedel üzerinden ücret alınması ve her yıl bu tarifenin yeniden belirlenmesine ilişkin 04.02.2014 tarih ve 2014/25 Sayılı Belediye Meclis kararının iptali istemiyle açılan davanın Kocaeli 2. İdare Mahkemesi'nin 17.03.2015 tarih ve E:2014/221, K:2015/343 Sayılı kararıyla reddedildiği; anılan kararın, otopark olarak planlanan taşınmazın tescilsiz alanlardan olması sebebiyle Medeni Kanun uyarınca geçit irtifakı kurulamayacağı; bir kısmında bulvar - cadde niteliğinde bir yola ihtiyaç duyulması halinde, büyükşehir kapsamında bulunması nedeniyle UKOME tarafından uygun bulunması ve davalı belediyece de plandaki kullanım amacının değiştirilmesinin gerekmesi karşısında; davalı idarece belirtilen prosedür işletilmeden ve plandaki kullanım amacı (otopark) değiştirilmeksizin, geçit hakkı adı altında 12 metre genişliğinde yol yapılarak doğrudan müdahil Gök Denizcilik Turizm İç Dış Tic. Ltd. Şti'ne teslimi sağlamaya yönelik olarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ve Mahkemece, işlemin tahsis işlemi olarak değerlendirilmesine rağmen, tahsise ilişkin mevzuatta aranan koşulların olup olmadığı da araştırılmaksızın davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle Dairemizin 12.10.2017 tarih ve E:2015/5943, K:2017/7098 Sayılı kararıyla bozulduğu, söz konusu karara karşı yapılan karar düzeltme isteminin de Dairemizin 04.06.2020 tarih ve E:2018/3134, K:2020/2258 Sayılı kararıyla reddedildiği görülmektedir.

Bu durumda, ortaya çıkan bu yeni hukuki durum karşısında, uyuşmazlık hakkında yeniden inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerekmektedir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle; Kocaeli 1. İdare Mahkemesi'nin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/11/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.