Danıştay 8. Dairesi 2019/5130 E. 2020/4663 K.

Özeti: Davacıya ait aracın, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin işlem ile araç sürücüsü davacı adına düzenlenen idari para cezasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmiştir. Uyuşmazlık konusu olayda trafik ekiplerince yapılan denetim neticesinde tutulan tutanakta, davacının gerçekleştirmiş olduğu taşıma faaliyetinin, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı olduğu hususunda tespitlerin yer aldığı, davacının tutanağı imzalamaktan imtina ettiği, bu durumun tek başına tutanağı geçersiz hale getirmeyeceği, kaldı ki davacı tarafından dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelerde aksini ispat edecek bir delil bulunmadığı görüldüğünden, davacının yapmış olduğu fiil nedeniyle Karayolları Trafik Kanunu uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin işlemde ve idari para cezasında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu Bölge idare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E: … , K: … sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davacıya ait … plakalı aracın, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek-2/3 maddesi uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile araç sürücüsü davacı adına düzenlenen aynı tarihli … sayılı ve 3.006,00 TL tutarlı idari para cezasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E: … , K: … sayılı kararda; araç sürücüsü/davacının "aracındaki şahsı tanımadığını, aracındaki yolcuyu …'ndan alarak ücret karşılığında … 'ye götürdüğü, işten ayrıldığı için üç günlük korsan taksi işi yapmak zorunda kaldığını" beyan ve imza ettiği, aracın belediye sınırlarında taşımacılık için güzergah kullanım izin belgesinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; Aracı durdurarak denetim yapan iki trafik polis memuru "araç sürücüsünün" beyanını esas aldıkları iddiasıyla düzenlendikleri tutanak incelendiğinde, araç sürücüsünün tutanağı imza etmedi ibaresinin yazıldığı, yolcunun da isminin yazılarak tutanağı imzalattırılmadığı, beyana dayalı kural ihlali tespiti ve idari yaptırım uygulanabilmesi için beyanı verenlerin onayı gerektiği, ancak; ispat için beyanı verenlerin onaylarını gösteren imzalarının bulunmadığı tutanaktan hareketle tesis edilen işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, davacı istinaf başvurusunun kabulüne, … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E: … , K: … kararının kaldırılmasına, karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu İstanbul Bölge İdare Mahkemesinin kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulu ile usul ve yasaya uygun olmayan … Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

Mülkiyeti davacı …'ye ait … plaka numaralı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek-2/3-a maddesi uyarınca 60 gün süre ile trafikten yasaklanmasına ilişkin … günlü ve … sayılı işlem ile davacıya 3.006,00 TL trafik para cezası verilmesine ilişkin aynı günlü ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması" başlıklı Ek-2/3 maddesinde; "...ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, (...) bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumluluklarına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği," hükmüne yer verilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun "Ulaşım hizmetleri" başlıklı 9. maddesinde; büyükşehir içindeki karayolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla ulaşım koordinasyon merkezi (UKOME) kurulacağı ve bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dâhilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılacağı, büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun bu Kanun'a aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı kurala bağlanmıştır.

5216 sayılı Kanunun anılan hükmüne istinaden hazırlanan ve 15/06/2006 gün ve 26199 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği'nin 28/2. maddesinde, "Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçları ile toplu taşım araçlarının tahsis süreleri, ticarî plâka sayıları ile bu plâkaların verilmesine ilişkin usûl, esas ve devir ücretleri UKOME’ce tespit edilir." kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME

Yukarıda yer verilen Kanun ve Yönetmelik maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; belediye sınırları içinde karayolu taşımacılığı yapacak olan servis araçlarının güzergâh ile sayılarının UKOME tarafından tespit edileceği, UKOME tarafından bu hususta alınmış bir izin belgesi ile güzergâh belirleme kararı bulunmayan araçlarla, yolcu taşımacılığı yapılmasının mümkün olmadığı, aksine davranışın 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanmasını gerektirdiği sonucuna varılmaktadır.

Uyuşmazlık konusu olayda trafik ekiplerince yapılan denetim neticesinde tutulan tutanakta, davacının gerçekleştirmiş olduğu taşıma faaliyetinin, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı olduğu hususunda tespitlerin yer aldığı, davacının tutanağı imzalamaktan imtina ettiği, bu durumun tek başına tutanağı geçersiz hale getirmeyeceği, kaldı ki davacı tarafından dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelerde aksini ispat edecek bir delil bulunmadığı görüldüğünden, davacının yapmış olduğu fiil nedeniyle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek-2/3. maddesi uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemde ve aynı tarihli … sayılı ve 3.006,00 TL tutarlı idari para cezasında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu … Bölge idare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,

2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E: … , K: … sayılı kararının BOZULMASINA,

3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/10/2020 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.