Danıştay 8. Dairesi 2020/6286 E. 2021/1210 K.

Özeti: Subay ve Astsubay Yetiştirme Okul Komutanlığında Astsubay adayı olarak eğitim almakta iken güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğundan bahisle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir. Olayda, astsubay temini kapsamında yapılan seçim aşaması sınavlarında başarılı olan davacının adaylık işlemlerinin, yetkili kurumdan hakkında gelen bilginin Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde oluşturulan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Değerlendirme Komisyonu üyelerince mevzuat hükümleri uyarınca değerlendirilerek, güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna karar verilmesi neticesinde iptal edildiği anlaşılmış olup, davacının ilişiğinin kesilmesine yönelik işlemin iptali istemiyle Milli Savunma Bakanlığı'na karşı açılan davada, genel yetki kuralı uyarınca uyuşmazlığın görüm ve çözümünde işlemi tesis eden Hava Kuvvetleri Komutanlığının bulunduğu yer idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: İzmir Gaziemir Subay ve Astsubay Yetiştirme Okul Komutanlığında Astsubay adayı olarak eğitim almakta iken güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğundan bahisle 16/02/2015 tarihinde ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararında; davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının olumsuz olmasının dayanağı olarak, ''davacının P..-P.. bağlantılı bir üniversiteden mezun olduğu, 2012 yılında F..'ye müzahir ... Üniversitesinde stajyer öğrenci olarak SGK kaydının olduğu, … Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülmekte olan … sayılı soruşturma kapsamında verilen ifadede ifade sahibi şahsın 2012-2014 yılları arasında askeri okullara hazırlanan öğrencilerle ilgilendiğini, bu öğrenciler arasında davacının da olduğunu beyan ettiği, babasının F..'ye müzahir olduğu gerekçesiyle kapatılan... Dernekler federasyonunda üyelik kaydının olduğu bilgisinin mevcut olduğu, güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirilmesinin Emniyet ve İstihbarat araştırmasına ilişkin bilgi notuna dayandırıldığı, söz konusu bilgi notunda ise davacının kendisinin ve mevzuatta belirtilen yakınlarının örgütlerle iltisaklı olduğu yönünde istihbari mahiyette bilgiye yer verildiği'' hususları gösterilmiş ise de, davacının babası/yakınları ile ilgili tespitler açısından, davacının suç ve cezaların şahsiliği ilkesi uyarınca yakınlarının eyleminden sorumlu tutulamayacağı, ayrıca davacının babasının üyesi olduğu belirtilen derneğin hataen kapatıldığının anlaşılması üzerine ilgili KHK ile yeniden açılmasına karar verildiği, davacının kendisi ile ilgili tespitler açısından ise, söz konusu tespitlerin davacı hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz olarak sonuçlanmasına sebebiyet verecek nitelikte kabul edilemeyeceği, bahsi geçen istihbari mahiyetteki bilgilere ilişkin somut bilgi/belgelerin idarece ortaya konulamadığı, UYAP sisteminde yapılan sorgulama sonucunda davacı ile ilgili olarak adli sicil ve arşiv kaydına rastlanılmadığı gibi herhangi bir adli soruşturma ve/veya kovuşturmanın da mevcut olmadığının görüldüğü, idarece davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğunu gösterecek hukuken kabul edilebilir başka herhangi bir bilgi veya belgenin de dosyaya sunulmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, hakkında hukuken geçerli kabul edilebilecek herhangi bir olumsuz tespit bulunduğundan söz edilemeyecek olan davacının, güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğundan bahisle ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinde, "Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir." hükmü yer almaktadır.

25/08/2017 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 15/08/2017 tarih ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36. maddesi ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na eklenen geçici 45. maddenin 8. fıkrasının (b) bendinde: "... Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan, tebliğde ve infaz aşamasında bulunanlar ile bu mercilerin arşivlerinde bulunan işi bitmemiş dosyalardan; ... b) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar Danıştaya; diğerleri Ankara İdare Mahkemeleri'ne, ...21/1/2017 tarihli ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde herhangi bir karara gerek kalmaksızın listeye bağlanarak gönderilir." hükmü düzenlenmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; İzmir Gaziemir Subay ve Astsubay Yetiştirme Okul Komutanlığında Astsubay adayı olan davacının, hakkında yapılan güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlandığından bahisle okuldan ilişiğinin kesildiği, bu işlemin iptali talebiyle Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde dava açıldığı, 27/04/2017 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin kaldırılması üzerine 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na 25/08/2017 tarih ve 694 sayılı KHK ile geçici 45. maddenin eklendiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda; davacının ilişiğin kesilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde; 2577 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na eklenen geçici özel hüküm gereği Ankara İlinin yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu Ankara İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,

2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 25/02/2021 tarihinde kesin olarak esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

Uyuşmazlık; İzmir Gaziemir Subay ve Astsubay Yetiştirme Okul Komutanlığında Astsubay adayı olarak eğitim gören davacı tarafından, hakkında yapılan güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlandığından bahisle okuldan ilişiğinin kesilmesine ilişkin davalı idare işleminin iptali isteminden kaynaklanmaktadır.

6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 17. maddesi ile Anayasa'ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) fıkrası ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaldırılmış ve kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan dosyalardan; kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar ilgisine göre Yargıtay veya Danıştaya, diğer dosyalar ise ilgisine göre görevli ve yetkili adli veya idari yargı mercilerine dört ay içinde gönderileceği belirtilmiş; 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Kanunu'na 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 36. maddesiyle eklenen geçici 45. maddenin sekizinci fıkrasında ise "kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan işi bitmemiş dosyalardan; .... Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu aşamasında olanların Danıştaya, diğerlerinin Ankara idare mahkemelerine gönderileceği" hükmüne yer verilmiştir. Aktarılan düzenlemelerde, herhangi bir özel yetki kuralına işaret edilmediği, kaldırılan Yüksek Mahkemedeki dosyaların nereye devredileceğinin belirlendiği görülmektedir.

Öte yandan; "usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi" gereğince dava dosyalarının devrini müteakip uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hususunda bir duraksama bulunmamaktadır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari davalarda genel yetki" başlıklı 32. maddesinin birinci fıkrasında, "Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir." kuralına yer verilmiştir.

Olayda, astsubay temini kapsamında yapılan seçim aşaması sınavlarında başarılı olan davacının adaylık işlemlerinin, yetkili kurumdan hakkında gelen bilginin Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde oluşturulan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Değerlendirme Komisyonu üyelerince mevzuat hükümleri uyarınca değerlendirilerek, güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna karar verilmesi neticesinde iptal edildiği anlaşılmış olup, davacının ilişiğinin kesilmesine yönelik işlemin iptali istemiyle Milli Savunma Bakanlığı'na karşı açılan davada, genel yetki kuralı uyarınca uyuşmazlığın görüm ve çözümünde işlemi tesis eden Hava Kuvvetleri Komutanlığının bulunduğu yer idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.

Bu durumda; uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, dava konusu işlemi tesis eden idarenin bulunduğu yer olan Ankara İdare Mahkemelerinin yetkili olduğu düşüncesiyle çoğunluk kararına gerekçe yönünden katılmıyorum.