Danıştay 8. Dairesi 2021/650 E. 2021/2214 K.

Özeti: Dava, davacı şirkete ait Motorlu Taşıtlar Sürücü kursunun, Özel Öğretim Kurumları Kanunu uyarınca sürekli olarak kapatılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır. Mahkemece lehe hükümlerin kesinleşmeyen her karara uygulanması ilkesi dikkate alınarak davacının mevcut fiilleri sebebiyle öncelikle idari para cezası ile cezalandırılması gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Somut olayda olduğu gibi uygulanan sürekli kapatma cezası gibi idari işlemler söz konusu olduğunda, eski ve yeni mevzuat hükümlerinden davacı lehine olanın uygulanması sureti ile tesis edilecek yeni işlem davacı hakkında uygulanması muhtemel tekerrür hükümleri yönünden önem arz etmekte olup, lehe kanun hükmünün uygulanması suretiyle tesis edilecek yeni idari işlemin davalı idarece mükerrer cezalandırmaya neden olabilecek şekilde ikinci kez idari yaptırım işlemi tesisi şeklinde anlaşılmaması gerekmektedir. İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe usul ve kanuna uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmamaktadır.

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının belirtilen açıklama ile onanması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dava; davacı şirkete ait … Motorlu Taşıtlar Sürücü kursunun, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca sürekli olarak kapatılmasına ilişkin … tarihli ve .. sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İdare Mahkemesince Dairemizin 16/05/2019 gün ve 2019/1716 Esas, 2019/4738 sayılı bozma kararına uyularak anılan kursun 5580 sayılı Kanun'un 7/f maddesini ihlal ettiği sabit kabul edilmiş olup; 6764 sayılı Kanun'un 62. maddesiyle 5580 sayılı Kanun'un 7.maddesinde değişiklik yapıldığı, söz konusu değişiklik sonrasında anılan maddenin ikinci fıkrasının (f) bendi kapsamında "14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun genel ve özel amaçları ile temel ilkelerine uymaması" ... hallerinde söz konusu bentlerdeki fiilleri işleyenin ilk tespitinde brüt asgari ücretin on katı para cezası ile cezalandırılmasının öngörüldüğü, tekrarında idari para cezasının attırıldığı ve üçüncü kez tekrarlanması halinde ise kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhtasının iptaline karar verileceği hususu ve bu durumda ceza hukukunun genel ilkelerinden olan "lehe hükümlerin" kesinleşmeyen her karara uygulanması ilkesi dikkate alınarak davacının mevcut fiilleri sebebiyle 5580 sayılı Kanun'un değişik 7. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca öncelikle idari para cezası ile cezalandırılması gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun " Kurum açma izninin iptali, kurumun kapatılması, devri ve nakli" başlıklı 7. maddesinde "Kurum açma izni verilen kurumlarda iki yıl içinde öğretime başlamayan ile amacı dışında kullanıldığı tespit edilen kurumun, kurum açma izinleri iptal edilir. Özel öğretim kurumları, kurum açma şartlarından herhangi birini kaybetmesi veya izinsiz değişiklik yapması, mevzuatta belirtilen sayıda personel çalıştırılmaması veya mevzuata aykırı personel çalıştırılması, reklam ve ilana ilişkin gerekli şartların yerine getirilmemesi halinde, davranışın ağırlık derecesine göre onbeş günden az olmamak kaydıyla üç aya kadar geçici olarak, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun genel ve özel amaçlarıyla temel ilkelerine uymayan, kurumunu mevzuata uygun kapatmayan, geçici olarak kapatma cezası alan ve aynı fiili tekrar işleyen kurumlar ise sürekli olarak kurum açma izni veren makam tarafından kapatılır." kuralı yer almaktadır.

5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 02/12/2016 gün ve 6764 sayılı Kanun'un 62. maddesi ile değişik "Kurum açma izninin iptali, kurumun kapatılması, devri ve nakli" başlıklı 7. maddesinde ise; " Kurum açma izni verilen kurumlardan iki yıl içerisinde faaliyete başlamayan, faaliyete başladıktan sonra yönetmelikte belirtilen süreden daha fazla izinsiz ara veren veya söz konusu izni amacı dışında kullandığı tespit edilen kurumların kurum açma izni ve iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir.

Özel öğretim kurumunun;

a) Bakanlıkça onaylı yerleşim planında izinsiz değişiklik yapması,

b) Gerçeğe aykırı reklam ve ilan vermesi veya reklam ve ilanlarda öğrenci resim ve bilgilerini kullanması,

c) Haftalık ders çizelgesi ve programları Bakanlık izni olmadan kurumda uygulaması,

d) Bu Kanun ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan yönetmelik ve yönergelerde belirtilen hükümlere aykırı fiillerde bulunması,

e) Mevzuatta belirtilen sayıda personel çalıştırmaması veya mevzuata aykırı personel çalıştırması,

f) 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun genel ve özel amaçları ile temel ilkelerine uymaması,

g) Kurum açma şartlarından herhangi birini kaybetmesi,

h) Mevzuata uygun olarak kapatılmaması,

hâllerinde; (a), (b), (c) ve (d) bentlerindeki fiiller için brüt asgari ücretin beş katı; (e) ve (f) bentlerindeki fiiller için brüt asgari ücretin on katı ve (g) bendindeki fiil için brüt asgari ücretin yirmi katı idari para cezası uygulanır. Bu fıkranın (a), (b), (c), (d), (e), (f) ve (g) bentlerindeki fiillerin tekrarı hâlinde idari para cezası miktarı beş kat artırılarak uygulanır ve bu bentlerdeki fiillerin üçüncü kez tekrarlanması hâlinde ise kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir, (h) bendindeki fiilin işlenmesi hâlinde brüt asgari ücretin yirmi katı idari para cezası verilir ve kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir. İdari para cezası, kurum açma iznini vermeye yetkili makam tarafından verilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir....." hükmüne yer verilmiştir.

Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin "Kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptali ve geçici olarak kapatma" başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasında; " Kanunun 7 nci maddesi hükümlerinde belirtilen durumların gerçekleşmesi hâlinde kurumların kurum açma izinleri ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatları iptal edilir veya kurum geçici olarak kapatılır." kuralı bulunmakta iken 13/01/2017 tarih ve 29947 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğinin 5. maddesi ile değişik 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin "Kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptali ile idari para cezaları " başlıklı değişik 9. maddesinin 1. fıkrasında ise; "(1) Kanunun 7 nci maddesi hükümlerinde belirtilen durumların gerçekleşmesi hâlinde işlenen fiile göre kuruma idari para cezası uygulanır veya kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir." düzenlemesine yer verilmiştir.

Bu kapsamda; lehe kanun hükümlerinin uygulanabilmesi için değişiklikten önceki kanun hükmü uyarınca dava konusu işlemin uygulanmasının tamamlanıp tamamlanmadığı hususu önem arz etmektedir.

Yukarıda yer verilen lehe kanun hükümlerinin uygulanabilmesi için değişiklikten önceki kanun hükmü uyarınca tesis edilen işlemin uygulanmasının tamamlanmamış olması gerekmektedir. Somut olayda olduğu gibi uygulanan sürekli kapatma cezası gibi idari işlemler söz konusu olduğunda; eski ve yeni mevzuat hükümlerinden davacı lehine olanın uygulanması sureti ile tesis edilecek yeni işlem davacı hakkında uygulanması muhtemel tekerrür hükümleri yönünden önem arz etmekte olup; lehe kanun hükmünün uygulanması suretiyle tesis edilecek yeni idari işlemin davalı idarece mükerrer cezalandırmaya neden olabilecek şekilde ikinci kez idari yaptırım işlemi tesisi şeklinde anlaşılmaması gerekmektedir.

İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.

İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe usul ve kanuna uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın yukarıda yer verilen açıklama ile onanmasına ve temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 14/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.